Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çevreli, sıcak havalarda ve yangın dönemlerinde evcil hayvanların karşılaşabileceği tehlikeleri değerlendirdi. Hayvan sahiplerini dikkatli olmaya davet eden Çevreli, sıcak çarpması konusunda hayvanların korunması için önemli bilgiler sundu.
'Önce soğutun, sonra taşıyın'
Dr. Çevreli, sıcak çarpması yaşayan bir hayvana müdahalede bulunurken, öncelikle soğutulması gerektiğini vurguladı. "Bir hayvanın sıcak çarpması geçirmesi için havanın 'sıcak' olması gerekmez. Aşırı egzersiz yapmak veya havalandırması kötü bir ortamda kalmak da hayvanların hızla aşırı ısınmasına neden olabilir" dedi. Eğer evcil hayvanın fazla ısındığından endişeleniliyorsa, acil olarak harekete geçilmesi gerektiğini belirten Çevreli, sıcak çarpması durumunda 'önce soğutun, sonra taşıyın' önerisinde bulundu. Hayvan sahiplerinin en kısa sürede veterinerle iletişime geçmeleri gerektiğine dikkat çekti.
Aşırı kilolu hayvanlar daha çok etkileniyor!
Bazı hayvanların sıcak havalardan daha fazla etkilendiğini ifade eden Dr. Çevreli, "Aşırı kilolu hayvanlar, Pug ve Fransız Bulldog gibi basık yüzlü ırklar veya İran kedileri gibi dar hava yollarına sahip hayvan ırkları, kalın tüylü evcil hayvanlar, yaşlı veya genç hayvanlar, önceden var olan solunum yolu, akciğer veya kalp sorunları olan hayvanlar risk altındadır" dedi.
Evcil hayvanlarda sıcak çarpmasının erken belirtileri neler?
Evcil hayvanlarda sıcak çarpmasının belirtilerine de değinen Çevreli, bu belirtilerin köpekler ve kedilerde benzerlik gösterdiğini ancak kedilerde daha belirsiz olabileceğini anlattı. Erken belirtiler arasında hızlı nefes alma, huzursuzluk, vücut ısısının 40°C’nin üzerine çıkması gibi faktörler yer alıyor. İleri evrelerde ise uyuşukluk, kafa karışıklığı, halsizlik ya da bayılma gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Dr. Çevreli, sıcak çarpmasının erken belirtilerinin bazen kolaylıkla gözden kaçabileceğini ve sahiplerin dikkatli olmalarını tavsiye etti.
Soğutmak için buz gibi su kullanmayın!
Sıcak çarpmasından şüphelenen hayvan sahipleri için kritik ilk yardım adımları sunan Dr. Çevreli, evcil hayvanların serin bir yere, tercihen iyi havalandırılan bir alana götürülmesi gerektiğini belirtti. Az miktarda su verilmesi, soğuk suyla ıslatma gibi yöntemlerin kullanılabileceğini vurguladı. Ancak, buz gibi su kullanılmaması gerektiğine dikkat çekti zira bu, hayvanların cildindeki kan akışını azaltarak serinleme yeteneklerini olumsuz etkileyebilir.
Evcil hayvanları asla arabalarda bırakmayın; 'bir dakikalığına bile'
Evcil hayvanlar için güvenli ve serin bir ortam yaratmanın yollarını da paylaşan Dr. Çevreli, evde alınacak önlemler arasında perdeleri kapatmanın, hava akışını teşvik etmenin ve akıllıca beslenme düzenleri oluşturmanın önemine dikkat çekti. Özellikle sıcak günlerde egzersizi sınırlamak, yürüyüşlerde yanlarına su şişesi almak gibi öneriler sundu. "Evcil hayvanlarınızı asla arabalarda bırakmayın, bir dakikalığına bile" diyerek hayvan sahiplerinin bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini bildirdi.
Tıraş ettirmek daha da ısınmasına neden oluyor
Tıraş konusunda bir uyarıda bulunan Dr. Çevreli, evcil hayvanların doğal vücut ısı sistemini etkilemenin aşırı ısınmaya yol açabileceğini ifade etti. Evcil hayvanların tüylerinin, hem vücut sıcaklığını kontrol etmek hem de güneş yanığı ve cilt kanserinden korunmak için önemli olduğunu belirtti.
Yaz aylarında sokakta yaşayan hayvanların karşılaştığı risklerin arttığını söyleyen Dr. Çevreli, hayvanların bakımında dikkatli olunması gerektiğini de sözlerine ekledi. Her zaman taze ve serin su sağlamak, taze mamalarla beslemek, hayvanların yaşam alanlarını güvenli hale getirmek veterinerlerin önerileri arasında yer alıyor.
Yangınlar evcil hayvanları da etkiliyor
Yangınların sadece yaban hayatını değil, evcil ve sokak hayvanlarını da tehdit ettiğine dikkat çeken Dr. Çevreli, dumanın etkilerinin hissedilmesi durumunda hayvanların korunması için önlemler alınması gerektiğini belirtti. Kalp-damar veya solunum yolu hastalığı olan hayvanların risk altında olduğunu ve bu hayvanların yakından izlenmesi gerektiğini vurguladı. Duman veya toz tahrişine dair belirtiler görüldüğünde hemen veterinerle iletişime geçilmesi gerektiğine de değindi.
İlk yardımda neler yapılmalı?
Yangın sırasında ilk yardımın önemine değinen Dr. Çevreli, hayvanın güvenli bir alana taşınması, vücudunun yıkanması, yanıkların soğutulması gibi adımların atılması gerektiğini ifade etti. Stres yönetimi için hayvanları sakinleştirmek ve veteriner tedavisi için hızlı bir şekilde nakletmenin önemini vurguladı.
