Yangınların Sağlık Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Ülkemizde meydana gelen orman yangınları, sadece ormanların yanmasına değil, aynı zamanda temiz hava kaynaklarının da kirlenmesine sebep olmaktadır. Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, bu durumun sağlık açısından ciddi tehditler oluşturduğunu vurgulamaktadır. Yangın sırasında salınan dumanın, dalgalar halinde bölgeye yayılarak solunan havanın kalitesini düşürdüğüne dikkat çekmiş, KOAH ve astım gibi akciğer hastalıkları olan bireyler için riskin daha fazla olması nedeniyle uyarılarda bulunmuştur.

Yangın Dumanının Zararlı Etkileri

Yangın dumanının, PM2.5 ve PM10 gibi ince partiküller yaydığı belirtilmiştir. Bu partiküllerin, akciğerlere ve kan dolaşımına kadar kadar ulaşarak solunum ve kardiyovasküler hastalıklarını tetiklediği ifade edilmektedir. Dr. Akduman, bu felaket anında partikül sayısının, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen limitlerin çok üzerinde olduğunu belirterek, havaya salınan kimyasalların da durumu daha da kötüleştirdiğini dile getirmiştir. Yangın dumanı, öksürük ve hırıltılı nefes alma gibi sorunlarda artışa yol açmakta, kalp yetmezliği, kalp krizi ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarının riskini de artırmaktadır.

KOAH Hastalarında Duman Maruziyeti

Dr. Akduman, solunum yolu hastalıkları ve kardiyovasküler hastalıklara sahip bireylerin yangın dumanından daha fazla etkilendiğini vurgulamaktadır. Özellikle KOAH hastalarında dumanlı havalarda atak geçirme riskinin 5 kat artabileceğini belirtmiştir. Bu gruptaki kişilerde nefes darlığı, oksijen yetersizliği ve öksürük gibi belirtiler gözlemlenmektedir. Kalp hastalıkları olan bireylerde ise dumanın damarlar üzerinde inflamasyonu tetikleyerek kalp üzerinde ek bir yük yaratacağı ifade edilmektedir. Araştırmalar, hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde kalp krizi riskinin yüzde 42 oranında arttığını göstermektedir.

Hassas Grupların Tehlikeleri

Yangın dumanından en fazla etkilenen gruplar arasında 65 yaş üzerindekiler, çocuklar ve hamileler ile bağışıklık sistemleri zayıf olan bireyler bulunmaktadır. Dr. Akduman, ileri yaşlardaki kişilerde akciğer fonksiyonlarının ve bağışıklık sisteminin zayıflayarak hastalıklara karşı daha duyarlı hale geldiğini belirtmiştir. Çocukların akciğerlerinin henüz gelişim aşamasında olması nedeniyle çevresel kirleticilere karşı savunmasız oldukları, PM2.5 gibi ince partiküllerin astım gelişme riskini artırabileceği ifade edilmiştir. Hamile kadınlar içinse yangın dumanına maruz kalmanın, premature doğum ve düşük doğum ağırlığı riski taşıdığı belirtilmiştir.

Önerilen Önlemler

Dr. Akduman, hava kalitesinin kötü olduğu günlerde risk altındaki bireylerin önlem almasının önemini vurgulamıştır. Bu gruptaki kişilerin, mümkün olduğunca kapalı ortamlarda kalmaları ve kapı ile pencereleri kapatmaları gerektiği önerilmektedir. Ayrıca, küçük partiküllere karşı N95/N99 filtreli maskeler kullanmaları önerilmektedir. Bol su içmenin, dumanın solunum yollarındaki mukozanın yapışmasını azaltacağı ifade edilmiş, düzenli kullanılan ilaçların aksatılmaması gerektiğinin altı çizilmiştir. Acil durumlarda kullanılması gereken nefes açıcı ilaçların yanlarında bulundurmaları ve belirtilerinde herhangi bir azalma gözlemlemediklerinde mutlaka doktora başvurmaları gerektiği belirtilmiştir.