Ýstinye Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Ýletiþimi Koordinatörlüðü ve YÖK Bilim Ýletiþimi Ofisi iþ birliði ile birlikte düzenlenen "Dozunda Radyasyon Sağlığın Emrinde" başlıklı bilimsel etkinlik, Fayda Bilim Vakfı’nın katkısıyla Liv Hospital sponsorluğunda Özgen Berkol Doğan Bilimkurgu Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi. Etkinlikte, radyasyonun tıbbi uygulamalardaki rolü ve parçacık fiziğinin sağlık teknolojilerine katkıları disiplinler arası bir anlayışla ele alındı. Alanında uzman akademisyenlerin katılımıyla gerçekleştirilen program, radyasyonun teşhis ve tedavi süreçlerindeki kullanımıyla ilgili güncel yaklaşımları kamuoyuyla buluşturdu.

Etkinliğin koordinatörlüğünü yürüten Prof. Dr. Serkant Ali Çetin, Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Merdan Fayda ve Temel Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taylan Yetkin, uzmanlık alanları hakkında bilgi paylaşımında bulunarak katılımcılara güncel bilimsel verileri aktardı.

Radyasyonun Kullanımı ve Potansiyel Riskleri

Etkinliğin ilk oturumunda, radyasyonun modern tıptaki temel kullanım alanları ve potansiyel riskleri değerlendirildi. Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Merdan Fayda, radyasyon tedavileri konusundaki uzmanlığını ve deneyimlerini katılımcılarla paylaştı. Mamografi ve akciğer taramaları gibi erken teşhis yöntemlerinin yanı sıra, yüksek enerjili X-ışınlarıyla uygulanan radyoterapi ve brakiterapi teknikleri hakkında güncel bilgiler sunuldu. Doz kontrolü, hasta güvenliği ve teknolojik gelişmelerin bu süreçlere etkisi bilimsel çerçevede değerlendirildi. Radyasyon tedavisinin tedavi süreçlerindeki kritik önemine dikkat çeken Prof. Dr. Fayda, "Sigara içtiğiniz zaman radyasyona maruz kalıyorsunuz. Günde iki paket sigara içiyorsanız, yılda 80 akciğer grafisi çektirme dozu alıyorsunuz" şeklinde bir açıklama yaptı.

Fayda, günlük hayatımızda da radyasyon bulunduğuna dikkat çekerek, "Ama doğru yapılandırılan radyasyonun işe yaradığını gördüğümüz noktalar da var. Radyasyon ile tümör yok oluyor. Kanser yok oluyor. Doğru dozda doğru şekilde uygulandığında radyasyon insanlara çok faydalı olabiliyor. Yıllar içerisinde tıbbi görüntüleme çok gelişti. Nereyi radyoterapi yapabileceğimizi görüyoruz. Tedavi planlamalarının önü açıldı" ifadelerini kullandı.

Parçacık Fiziği ve Gelişmiş Tanı Teknolojileri

Etkinliğin ikinci oturumunda, temel bilimler çerçevesinde parçacık fiziğinin tıp alanındaki dönüşüm etkisine odaklanıldı. Radyasyon hızlandırıcı teknolojilerinin geliştirilmesi sayesinde PET/BT ve MR gibi ileri tanı cihazlarının ortaya çıkışı ile proton/iyon terapileri gibi hassas tedavi yöntemlerinin kullanımına dair bilgiler verildi. Ayrıca, FLASH radyoterapi ve Bor-Nötron Yakalama Terapisi gibi yeni teknolojiler üzerine güncel araştırmalar da paylaşıldı. İstinye Üniversitesi, Temel Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taylan Yetkin, "PET ve benzeri cihazlarla vücut hakkında bilgi elde edebiliyoruz. Tümörü yok etmek için proton, elektron tedavisi gönderiyorsunuz" diyerek teknolojilerin tıptaki önemine vurgu yaptı.

Yetkin, hastalara kanser hücresinin yoğun bir şekilde almak isteyeceği şeker türevi sıvı verildiğinden ve bu sürecin nasıl işlediğinden bahsetti. Bu kapsamda, "Hastalar, radyoaktif bileşen içeren şekerli sıvı aldıktan bir saat sonra çekim odasına alınıyor" açıklamasında bulundu. "Bu şekilde tüm vücut görüntüsü oluşturarak, doğayı anlamak için ürettiğimiz teknolojilerin tıbbi fizikle birleştiğini görüyoruz” dedi.

Toplumsal Farkındalık ve Bilimsel Bilgilerin Aktarımı

Etkinlik, katılımcılara bilimsel içeriğe doğrudan erişim sağlamakla kalmayıp, bu bilgilerin toplumla etkili bir şekilde paylaşılması konusunda da dikkat çekici bir örnek oluşturdu. Dr. Özgenur Reyhan Güler’in yönetimindeki iletişim odaklı moderasyon ve izleyici etkileşimi ile güçlendirilen oturumlar, akademik bilginin sosyal faydaya dönüşümünü destekleyen bir platform sunarak radyasyonun sağlıkla kesişen yönleri üzerine farkındalık oluşturmaya çalıştı. Katılımcılar, radyasyonun sağlık alanındaki kullanımını ve bu alandaki son bilimsel gelişmeleri derinlemesine ele alan etkinliği ilgiyle takip etti. Bu tür etkinliklerin, toplumsal sağlık okuryazarlığının gelişmesinde önemli bir katkı sunduğu belirtiliyor.