Eskişehir’de düzenlenen Gıda Güvenliği Paneli’nde söz alan Sağlıklı Kentler Birliği ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, organik atıkların geri dönüştürülmesi ve kullanılması amacıyla yeni tesisler kuracaklarını açıkladı. Tugay, "Can çiğnenen toprağın kurtulması için çözüm bizim ellerimizde" diyerek, depolama alanlarına gönderilen çöplerin içindeki organik atıkların doğru değerlendirilmesinin tarımı ve toprağı koruyabileceğini vurguladı.
Tugay, panelde iklim krizi, gıda güvenliği, gıdaya erişim ve gıda güvencesi konularında önemli bilgilerin paylaşıldığını belirtti. İzmir’de evlerden toplanan organik atıkların işlenmesi amacıyla kompost tesisleri kurulacak. Ayrıca, geri dönüşüm ve organik atıkların tekrar kullanılmasına yönelik beş farklı alanda tesisler açılması planlanıyor. Tugay, evlerde ayrıştırma projesinin iki yıl içinde zorunlu hale geleceğini de sözlerine ekledi.
“Gıda temini sorunuyla karşı karşıyayız”
Dünya genelinde 8.25 milyar insanın yaşadığını ve 343 milyon insanın gıda güvensizliği yaşadığını belirten Tugay, "2050’de dünya nüfusunun 10 milyara ulaşması bekleniyor. Bu ihtiyacı karşılamak için önemli bir değişime ihtiyaç var” dedi. Ayrıca, Türkiye’de üretilen gıdaların yüzde 55’inin kaybedildiği bilgisini vererek, gıda israfına dikkat çekti.
“Türkiye’nin bekâ sorunlarından biri”
Gıda ve beslenme konusunun iklim krizi ile bağlantılı olduğunu ifade eden Tugay, yanlış tarım politikalarının bu sorunun başında geldiğini söyledi. Modern gıda üretim sistemlerinin biyolojik çeşitlilik kaybının yüzde 70’inden sorumlu olduğunu belirten Tugay, "Çiftçilerin yarısından fazlası, önümüzdeki 10 yıl içinde üretimi azaltacaklarını veya üretimden tamamen çekileceklerini ifade ediyor" diye konuştu. Ayrıca, tarımsal üretim sistemlerinin ormansızlaşmanın yüzde 80’ine ve sera gazı emisyonlarının yüzde 30’una yol açtığını da belirtti.
“Toprağı da tarımı da kurtarabiliriz”
Organik atıkların kompost haline getirilmesinin önemine değinen Tugay, bu uygulamanın kentin atık yükünü azaltacağını ifade etti. Alternatif olarak, evde organik atıkları ayrıştırmanın teşvik edileceğini kaydetti. Kompost tesislerinin kurulmasının yanı sıra, İzmir’in dört havzası için bölgesel tesisler planlandığını belirtti. Organik atıkları doğru değerlendirmek gerektiğini vurgulayan Tugay, "Depolama alanlarına gönderdiğimiz çöplerin içindeki en değerli kısım olan organik atıkları değerlendirerek toprağı da tarımı da kurtarabiliriz" dedi.
Sağlıksız çocuklara dikkat çekti
Tugay, Türkiye’de iyi bir toprak yönetimi olmadığını ve tarım yöntemlerini değiştirmezlerse 2050 yılında tarımın suyla ilgili talebinin yüzde 35 daha fazla olacağını ifade etti. Çocukların sağlığı ile ilgili de veriler paylaşarak, 5 yaş altındaki çocukların yüzde 5,5’inin normalden daha kısa boylu olduğunu, yüzde 1,7’sinin zayıflık ve yüzde 8,1’inin obezite sorunu yaşadığını dile getirdi.
Uygulanması gereken yöntemleri sıraladı
Tugay, tarım topraklarının amaç dışında kullanımının engellenmesi, tarım arazilerinin tahribatına sebep olan uygulamaların durdurulması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, tahrip edilmiş toprakları iyileştirecek yenilikçi uygulamaların yaygınlaştırılması gerektiğini ifade etti.
“Bütün iş birliklerine açık olmalıyız”
Tugay, Sağlıklı Kentler Birliği’nin Türkiye’de politika oluşturmada da sorumlu bir kurum olması gerektiğini düşünüyor. "Sorunları çözmek için bütün iş birliklerine açık olmalıyız" ifadelerini kullanan Tugay, sürdürülebilir şehirler oluşturmanın önemine de değindi.
Yerel COP’lar
Türkiye'deki ilk yerel düzeydeki COP toplantılarına değinen Tugay, İzmir'de gıda güvencesinin ele alındığı toplantılı başlıkların uygulamaya alınacağını belirtti. Bu toplantıların diğer şehirlerde de gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
“Üretmek yerine her şeyi ithal eder durumdayız”
Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, yapılan yanlış politikalar nedeniyle Türkiye’nin üretim yerine ithalat yapar hale geldiğini belirtti. Gıda güvenliğinin sadece bireysel beslenme hakkı değil, aynı zamanda sağlıklı toplumların ve sürdürülebilir kalkınmanın temel unsuru olduğunu söyledi. Yıllardır süregelen bu sorunların çözümü için etkili politikaların uygulanması gerektiğinin altını çizdi.
